Medicatie: Pijnstillers!
Draconische
gevolgen voor zwangere vrouwen en het ongeboren kind?
Paracetamol
(chemische benaming N-acetyl-4-aminofenol of NA4AF) en aspirine
worden het massaalst gebruikt als pijnstiller en zijn vrij
verkrijgbaar bij de apotheek.
Onderzoekers
van de Duitse universiteit van Bochum vonden dat de stof NA4AF bijna
alomtegenwoordig aanwezig is in de urine van de Duitse bevolking.
Zorgwekkend, want er bestaan sterke vermoedens dat NA4AF een
risicofactor is voor mannelijke ontwikkeling- stoornissen.
Wil
dit zeggen dat de hele Duitse bevolking aan de pijnstillers zit?
Pijnstillers
zijn niet de enige bron van NA4AF, dat is een van de belangrijkste
conclusies van het Duitse onderzoek. Veeartsen dienen ook paracetamol
toe aan (pluim)vee, dus vlees is ook een bron. Volgens een analyse
van 2002 zit er geen NA4AF in vlees, maar een analyse van 2012 vond
wel sporen van NA4AF in 7% van de stalen. Toch verklaart dit de
alomtegenwoordigheid van paracetamol in onze urine niet.
Een
minder voor de hand liggende bron is aniline, een grondstof voor de
productie van rubber en pesticiden. Aniline wordt in het lichaam
omgezet naar NA4AP. Aniline en afgeleiden hebben toepassingen als
kleurstof in de voeding, cosmetica en textiel. Ook tabaksrook bevat
aniline.
Dat
aniline en afgeleiden inderdaad in 90% van de urinestalen van de
Duitse bevolking wordt aangetroffen, bevestigt de hypothese dat een
groot deel van NA4AF afkomstig moet zijn van aniline.
Niettegenstaande
dat paracetamol massaal geconsumeerd wordt, weten we relatief weinig
over de farmacologie van deze stof. Concentraties in de urine kunnen
schommelen tussen 8,7 tot 22.120 µg/l, gemiddeld 60 µg/l. NA4AF uit
pijnstillers geven een concentratie van 4000 µg/l na 36 uur vanaf
inname; acute concentraties van bijna 1 g/l (1.000.000 µg/l) komen
soms ook voor! Maar hoge concentraties wordt ook gevonden bij
personen die geen pijnstillers nemen.
Al
tientallen jaren weten we dat paracetamol een risicofactor is voor
mannelijke ontwikkelingsstoornissen omdat het de productie van
testosteron remt. Paracetamol mag zeker tot de 'endocriene stoorders'
gerekend worden. Enkele studies tonen een relatie tussen gebruik van
pijnstillers tijdens zwangerschap en mannelijke
ontwikkelingsstoornissen zoals cryptorchidisme (niet-ingedaalde
testikel).
Zwangere
vrouwen grijpen regelmatig naar pijnstillers, meestal bij hoofdpijn,
in mindere mate bij spierpijn en verkoudheid. Volgens enquêtes neemt
30 tot 57% van de moeders een of andere pijnstiller, en vaak is dat
nog een onderschatting, omdat vele ondervraagden zelfs niet beseffen
dat pijnstillers als medicatie beschouwd moet worden! Paracetamol
geraakt vlot in de foetus en komt in de moedermelk terecht. Andere
ongewenste zwangerschapseffecten zijn zwangerschapsvergiftiging
(verhoogde bloeddruk, pre -eclampsie), longembolie en trombose
(Rebordosa 2010).
De
risico's van paracetamol beperken zich niet tot
ontwikkelingsstoornissen. Bevolkingsstudies suggereren dat gebruik
van pijnstillers astma, allergie (Beasley 2008) en nierschade (Yue
2014) bij kinderen veroorzaakt. Bij volwassenen zijn vermoedens van
verhoogd cardiovasculair risico vastgesteld (Hinz 2012), ondanks dat
ontstekingen een belangrijke cardiovasculaire risicofactor zijn.
Referenties
Modick
H, Weiss T et al. Ubiquitous presence of paracetamol in human urine:
sources and implications.Reproduction.22 januari 2014
Beasley
R, Clayton T, Crane J et al. Association between paracetamol use in
infancy and childhood, and risk of asthma, rhinoconjunctivitis, and
eczema in children aged 6-7 years: analysis from Phase Three of the
ISAAC programme. Lancet. 2008 Sep 20;372(9643):1039-48
Hinz
B, Brune K. Paracetamol and cyclooxygenase inhibition: is there a
cause for concern? Ann Rheum Dis. 2012 Jan;71(1):20-5
Rebordosa
C, Zelop CM et al. Use of acetaminophen during pregnancy and risk of
preeclampsia, hypertensive and vascular disorders: a birth cohort
study. J Matern Fetal Neonatal Med. 2010 May;23(5):371-8
Sudano
I, Flammer AJ et al. Acetaminophen increases blood pressure in
patients with coronary artery disease. Circulation. 2010 Nov
2;122(18):1789-96
Yue
Z, Jiang P et al. Association between an excess risk of acute kidney
injury and concomitant use of ibuprofen and acetaminophen in
children, retrospective analysis of a spontaneous reporting system.
Eur J Clin Pharmacol. 2014 Jan 21. [Epub ahead of print]
Bron:
AT&A